موز بزرگترین گیاه پررشد علفی است که به صورت درختچه ای با تنه بلند و نسبتا محکم می باشد. طول شاخه های آن به 8 متر و برگهای بزرگ و پهن آن حدودا به 3.5 متر می رسد. مطمئنا میوه های کال و رسیده آن را دیده اید و میدانید که میوه های آن در ابتدا سبز هستند و بعداز رسیدن زردرنگ می شوند. این درختچه به علت حساسیتی که به سرما و یخبندان دارد بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری با رطوبت مناسب گسترش یافته است. درختچه موز ، بومی مناطق گرمسیری جنوب شرقی آسیا، شبه جزیره مالزی و استرالیا است و کشت موز بیشتر در این مناطق اتفاق می افتد. این میوه در جنوب شرقی ایران (استانهای سیستان و بلوچستان و هرمزگان) به صورت گسترده کاشت می شود.
رشد موز و میوه دهی موز در دمای 26 تا 30 درجه سانتی گراد اتفاق می افتد و همچنین در آب و هوای گرم کمتر از 16 درجه و بیشتر از صفر درجه سانتی گراد علائم سرمازدگی را از خود بروز می دهد. این علائم شامل: خشک شدن، قهوه ای شدن و از بین رفتن برگهای گیاه، ایجاد شدن لکه های زرد کدر، سبز و خاکستری در میوه های رسیده، از شکل افتادن طبیعی میوه می باشد. همچنین دمای بالاتر از 37 درجه سانتی گراد باعث خشک شدن برگهای گیاه می شود.
مناطق نیمه گرمسیری که دارای وزش باد نسبتا شدید است می تواند باعث تغییر شکل تاج درخت و بریده شدن برگهای آن شوند. نور مناسب درختچه موز تمام آفتاب تا نیم آفتاب است و سایه زیاد باعث کاهش رشد گیاه و تولید میوه های بی کیفیت می شود.
درختچه موز به غرقابی شدن و کاشت در مناطق آبگیر حساس است. آب راکد به سرعت باعث از بین رفتن کامل گیاه می شود. به همین دلیل این گیاه باید در مناطقی که سطح آب زیرزمینی پائین بوده کاشته شود.
گیاه موز در خاک شنی، لومی و دارای مواد آلی مثل کمپوست و کلسیم به خوبی رشد می کند. این خاک باید عمیق، دارای زه کشی مناسب و اسیدیته 5.5 تا 7 باشد. گیاه موز به شوری خاک حساس است.
گیاه موز در مناطق گرمسیری که 1500 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و یا هم سطح آن است به خوبی رشد می کند. درختچه موز نسبت به سایر درختان گرمسیری دیگر به رطوبت نسبی هوای بیشتری نیاز دارد. حداکثر میزان رطوبت ایده آل جهت رشد موز 85% و حداقل میزان رطوبت نسبی مورد نیاز 45% می باشد. استان سیستان و بلوچستان در جنوب ایران به دلیل داشتن نور، رطوبت و گرمای کافی یکی از مناطق مستعد در پرورش موز می باشد.
برای تکثیرگیاه موز بهترین روش کشت بافت و کاشت گیاهچه است. این یک روش تکثیر سریع، یکنواخت و عاری از عوامل بیماری زا برای ازدیاد این گیاه می باشد. استفاده از پاجوش ها برای تکثیر توصیه نمی شود؛ چرا که می تواند باعث انتقال بیماری شود. هنگام کاشت، برای رشد سریع تر گیاه، در انتهای گودال حفر شده مقداری کود اضافه کنید.
برای برداشت میوه موز از گیاه موز، باید تا زمانی صبر کرد که تمامی موز ها تقریبا به یک اندازه خم شوند. در برداشت موز ابتدا موزهایی که رسیده اند چیده می شوند و باقی آن ها بر روی درخت باقی می مانند تا زمان چیدن آن ها نیز برسد. دیگر فاکتورهایی که برای برداشت موز به آن ها توجه می کنند، نسبت مغز میوه به پوست آن و هم چنین نسبت وزن به طول موز است. کشاورزان برای برداشت، این موضوع را نیز در نظر می گیرند که چه مدتی از زمان رویش گل موز گذشته است.
در استان های سیستان و بلوچستان ، کرمان و هرمزگان درختچه موز کشت می شود. البته وجود باغ های بسیار از گیاه موز در استان سیستان و بلوچستان، این استان به قطب اصلی تولید موز در ایران تبدیل کرده است. در این استان شهر زرآباد به خوبی می درخشد و حجم بیشتر موز تولیدی این استان، بخاطر این شهر است. جالب است بدانید که در هر هکتار باغ موز در این شهر بیش از 30 تن موز تولید می شود. برداشت محصول از این باغ ها در ماه های آبان و آذر در پاییز، اسفند در زمستان و فروردین و اردیبهشت در بهار، صورت می گیرد. طبق آمار اعلام شده، در این وضعیت بیکاری موجود در جامعه، جمعیتی حدود 8000 نفر، از طریق کشت موز کار می کنند (به صورت مستقیم و غیر مستقیم).
در سال 98 حجم موز برداشت شده از زمین های موجود در سیستان بلوچستان بیشتر از 110 هزار تن بوده است (از ابتدای سال تا کنون). با توجه به آمار گفته شده رتبه اول تولید موز در کشور ایران به استان سیستان و بلوچستان، تعلق می گیرد. به دلیل بهره مندی این استان از رطوبت دریا و همچنین نزدیک بودن به خط استوا، سیستان و بلوچستان در تولید محصولات گرمسیری پتانسیل خوبی دارد و حتی محصولاتی همچون انبه، نارگیل و دیگر میوه های استوایی، در این استان کشت می شود.
ناگفته نماند که کشاورزان این منطقه که به کشت موز مشغول هستند، از بازار فروش این محصول، دل خوشی ندارند. زیرا پرورش موز و تکثیر آن هزینه زیادی دارد که کشاورزان می بایست این هزینه ها را پرداخت کنند و در نهایت قیمت موزهای وارداتی، ارزان از قیمت تمام شده برای موز های ایرانی باشد و در نتیجه، این موزها فروشی که باید را ندارند و در برخی مواقع کشاورزان ضررهای زیادی را متحمل می شوند. پیشنهاد می شود برای حمایت از این کشاورزان و محصولات تولیدی ایران، از موزهای ایرانی استفاده کنید تا به رونق اقتصادی کشور نیز کمک کرده باشید.
شما می توانید با دنبال کردن صفحه اینستاگرام گل گیفت ضمن مشاهده محصولات جدید از تخفیف ها و جشنواره های فروش ویژه گل گیفت با خبر شوید.